Het recht van vruchtgebruik is een (zakelijk) recht waarbij een splitsing is gebracht in eigendomsrecht en gebruiksrecht. Dat betekent dat iemand recht heeft om gebruik te maken van goederen die eigendom zijn. van een ander. De gebruiker mag ook de vruchten van het goed genieten.

Degene die het gebruiksrecht heeft wordt vruchtgebruiker genoemd en de eigenaar van het goed wordt de bloot eigenaar genoemd.

Meestal wordt een vruchtgebruik gevestigd op onroerende goederen zodat de waardestijging van het onroerend goed bij de bloot eigenaar rust.

Vruchtgebruik komt ook vaak voor in het erfrecht. Denk aan de situatie dat een kind iets van de ouder erft, maar dat de langstlevende ouder het vruchtgebruik verkrijgt.
De rechten en plichten van de vruchtgebruiker worden bepaald door het testament en de wet.
Een vruchtgebruik heeft ook fiscale consequenties die niet altijd wenselijk zijn.